Monday, July 6, 2009

Cá tra hay catfish: Tùy nhu cầu kiện tụng của người Mỹ


Đọc báo thấy tin này đáng chú ý liên hệ tới Việt Nam, quê hương một thời của tôi, xin chép lại để mai mốt đọc lại kỹ hơn.

“Thịt cá tra ăn cũng giống như thịt cá catfish. Hình dáng cá tra cũng giống như catfish. Nhưng, đối với Hiệp Hội Kỹ Nghệ Nuôi Cá Catfish ở Mỹ, cá tra (pangasius) Việt Nam và catfish (Ictalurus) ở Mỹ tùy từng lúc mà chúng là đồng loại hay khác giống, căn cứ vào nhu cầu kiện tụng.

Mấy năm trước, Hiệp Hội Kỹ Nghệ Nuôi Cá Catfish ở Hoa Kỳ đã đấu tranh quyết liệt, đòi chính phủ áp dụng thuế chống bán phá giá đối với cá tra, còn gọi tên khác là basa, xuất xứ Việt Nam, vào thị trường ở đây.

Một trong những điều họ nêu ra trong chiến dịch chống cá tra nhập cảng: đây là loại cá khác với cá catfish nuôi hay ở trong thiên nhiên hồ ao kinh rạch nước Mỹ, có phẩm chất thấp hơn cá địa phương.

Nay thì họ lại nói ngược lại trong một chiến dịch mới để tạo khó khăn cho cá tra xuất hiện trên thị trường nước Mỹ.

Một trong những tranh chấp nghiêm trọng liên quan đến sự an toàn của thực phẩm diễn ra ở Quốc Hội Hoa Kỳ không liên quan gì đến chuyện bơ đậu phụng (peanut butter) hay bột nhồi sẵn để làm bánh ngọt từng làm nhiều người phải vào bệnh viện cấp cứu.

Thủ phạm lại là con cá tra của Việt Nam mà nhiều phần, chính vì nó, người ta sắp thấy những luật lệ mới mở đường cho việc kiểm soát thực phẩm chặt chẽ hơn, dù là nhập cảng hay sản xuất nội địa.

Hiệp Hội Kỹ Nghệ Nuôi Catfish từng yêu cầu Quốc Hội cấm các nhà nhập cảng không được phép dán nhãn “catfish” trên các thùng hàng cá này nhập cảng, bởi chúng tuy hình dáng giống đấy, nhưng lại là “người dưng khác họ”.

Tuy bị khựng lại một thời gian vì thuế suất cao hơn và cũng không được gọi là “catfish”, các loại cá tra từ Việt Nam (đông lạnh nguyên con hay đã lọc thành miếng phi-lê) lại từ từ xâm nhập vào đây.

Thấy thất bại, hiệp hội nói trên lại đảo ngược chiến thuật, vận động để gọi cá tra là catfish. Theo đó, cá tra sẽ phải chịu sự kiểm soát chặt chẽ hơn trước.

Một điều khoản trong đạo luật nông nghiệp năm 2008 siết chặt sự kiểm soát thực phẩm liên quan đến catfish được trao cho Bộ Canh Nông (USDA) thay vì do Tổng Cục Kiểm Soát Thực Phẩm và Dược Phẩm (FDA) phụ trách.

FDA kiểm soát 80% các loại thực phẩm tức phần lớn thực phẩm chỉ trừ có các loại thịt. Nhưng USDA có căn bản pháp lý và thẩm quyền hơn FDA nên kiểm soát chặt chẽ hơn, thanh tra nhiều hơn.

Các loại thực phẩm nhập cảng mà USDA phụ trách phải chịu sự kiểm soát ngặt nghèo hơn, y như sản phẩm nội địa. USDA kiểm tra liên tục sản phẩm mà họ phụ trách, còn FDA thì không.

Hiện USDA đang soạn thảo một số qui định trong đó xác định cá tra Việt Nam là catfish, trong khi nhà cầm quyền Việt Nam và các công ty nhập cảng ở đây tìm cách bóp chết cái dự định đó.

Một số viên chức ở Việt Nam bắn tiếng rằng hành động của USDA, nếu trở thành qui định chính thức, có thể dẫn đến cuộc chiến thương mại. Họ đang tìm cách ảnh hưởng với Quốc Hội Mỹ để nhờ can thiệp.

Năm ngoái, Việt Nam xuất cảng 640,000 tấn cá tra đi khắp thế giới. Năm 2007, chỉ xuất cảng được 387,000 tấn. Trong các con số vừa kể, chỉ có 24,000 tấn được bán sang Mỹ, theo con số của Cơ Quan Lương Nông Quốc Tế (FAO). Quá một phần ba được bán sang Âu Châu.

Nhà cầm quyền Hà Nội đã yêu cầu Nghị Sĩ Tom Harkin, đảng Dân Chủ Iowa, đứng ra hậu thuẫn cho họ trong vụ tranh chấp. Nhưng ông này nói cho đại sứ CSVN qua một bức thư gần đây rằng các nhà lập pháp “Không có khả năng chính thức đảo ngược các quyết định” của các cơ quan thẩm quyền đưa ra luật lệ.

Một nhà làm luật khác, Dân Biểu Leonard Boswell, Dân Chủ Iowa, cầm đầu phái đoàn dân biểu Mỹ quan sát các trại nuôi cá tra khu vực sông Cửu Long hồi năm ngoái, cho hay cơ quan USDA có lý khi đưa ra các qui định của họ.

“Tôi tin đây là vấn đề an toàn thực phẩm”. Ông nói trong một bản thông cáo báo chí. “Tôi đã từng thấy những gì được thải ra sông rạch khu vực đồng bằng Cửu Long và căn bản thấy những gì chúng ăn, và thấy cả điều kiện trong đó các con cá được nuôi.”

Cho dù vậy, nó vẫn để ngỏ câu hỏi tại sao loại cá đó sắp bị kiểm soát bởi các tiêu chuẩn chặt chẽ hơn của Bộ Canh Nông trong khi phần lớn các loại thực phẩm khác lại nằm trong sự kiểm soát của FDA.

Hiện Quốc Hội Hoa Kỳ đang dự định gia tăng quyền hạn và ngân sách cho FDA. Nhưng chắc gì họ sẽ có khả năng như USDA khi thanh tra của bộ này có mặt tại cơ sở sản xuất thực phẩm hàng ngày.

Khoảng 1 triệu người ở Việt Nam sống dựa vào kỹ nghệ nuôi và chế biến cá tra xuất cảng, đóng góp vào nền kinh tế 2% trong Tổng Sản Lượng Quốc Gia. Hà Nội bắn tiếng sẽ có biện pháp trả đũa đối với hàng Mỹ xuất cảng sang Việt Nam.”


(Người Việt, http://www.nguoi-viet.com/absolutenm/anmviewer.asp?a=97532&z=1 )

Xem đầy đủ bài viết tại http://my.opera.com/Le%20Thanh%20Hoang%20Dan/blog/show.dml/3999307

No comments:

Post a Comment